Tips ... voor het gezond houden van kippen

Bloedluis
Behandelen van bloedluis bij kippen: zo doe je het doeltreffend
Als je kippen hebt, dan heb je ongetwijfeld wel eens van bloedluis of bloedmijt gehoord. Een lastig probleem, dat je alleen op kan lossen als je de bloedluizen goed bereikt, met meerdere maatregelen tegelijkertijd. Je kippen kunnen daarbij zelfs helpen! Hoe doe je dat?
Wat zijn bloedluizen?
Bloedluizen zijn insecten (een soort mijten) die via wilde vogels bij de kippen komen. Ze worden ook wel bloedmijt of vogelmijt genoemd. Volwassen bloedluizen bijten en drinken bloed om zich voort te planten. Dat is onaangenaam voor de kip en kan tot bloedarmoede en ziektes leiden. Bloedluizen kunnen zich heel snel voortplanten, een volwassen bloedluis legt onder ideale omstandigheden wel acht eitjes per dag.
Het leven van bloedluizen kent drie stadia: eitjes, larven en volwassen bloedluizen. De eitjes zijn de ‘sterkste schakel’ in de cyclus van de bloedluis. Zij overleven de winter. De volwassen bloedluizen gaan dood als het vriest. De larven hebben nog geen hard schild om hun lijf en zijn daarom relatief kwetsbaar. Als je bloedluis effectief wilt bestrijden moet je alle drie de stadia aanpakken. Anders blijft het probleem terugkomen. Daarom heb je meerdere maatregelen nodig, zowel in het hok als op de kippen zelf.
Heb ik wel bloedluizen?
Het is moeilijk om te zien of er bloedluizen bij je kippen zitten. Volwassen bloedluizen eten maar eens in de zes dagen, alleen ’s nachts. Overdag zie je geen bloedluizen, dan zitten ze verstopt in de kieren en naden van het hok, anders eten de kippen ze op. Omdat de luizen ’s nachts toeslaan kan een symptoom van bloedluizen zijn dat de kippen niet meer op stok willen.
Je kan ook kijken of je donkere plekken ziet in de naden, hoeken of kieren van het kippenhok. Dat zijn de plekken waar de luizen overdag in wegkruipen en hun eitjes leggen. De donkere plekken zijn de eitjes. Als je die met het blote oog kan zien, zijn het er al heel veel! Ook bloedvlekken op de eieren van de kippen kunnen een symptoom zijn van luizen. De eieren rollen over de volgezogen luizen heen, die worden geplet en knappen open. Het bloed zie je vervolgens terug op het ei.
De beste methode om bloedluis tijdig te signaleren is met een bloedluistest. Deze hang je onder de zitstok. De test is een buisje dat je meerdere jaren kan gebruiken. Je hangt het met tie-rips onder de zitstok van kippen. Bloedluizen vinden dit buisje de ideale plek om een nest te bouwen. Het hangt dicht bij de kippen en is veilig, want de kip kan er niet bij om ze op te eten. Controleer dagelijks of wekelijks het stokje in het buisje om een infectie te ontdekken en om in de gaten te houden of de bloedluizen niet terugkomen.
Vijf stappen tegen bloedluizen
Een totaalaanpak van bloedluis bij kippen bestaat uit vijf stappen:
- Een bloedluistest ophangen;
- De kippen onaantrekkelijk maken voor de luizen, met behulp van een voersupplement;
- Het hok goed schoonmaken zodat de eitjes weg zijn;
- De weg van schuilplaats naar kippen onbegaanbaar maken voor bloedluizen;
- Preventieve maatregelen om de weerstand van je kippen te verhogen.
Stap 1 Bloedluistest ophangen
Hang een bloedluistest onder de zitstok. Hiermee weet je of je moet behandelen en tot wanneer je moet behandelen. Het stokje in de test kun je eruit trekken om te controleren op bloedluis.
Stap 2: Kip onaantrekkelijk maken voor bloedmijt
Als je bloedluis constateert in de bloedluistest of met het blote oog, begin dan direct met het mengen van Finecto+ Oral door het reguliere voer. Wanneer dit supplement in de bloedbaan van de kippen zit, wordt de kip onaantrekkelijk. De bloedluizen kunnen hun bloed dan niet meer verteren. Dat betekent ook dat ze geen eitjes meer kunnen leggen, want daar hebben ze bloed voor nodig. Dankzij het supplement wordt de cyclus dus onderbroken.
Voer gedurende 14 dagen Finecto+ Oral door het voer van de kippen. Je zult hierdoor eerst meer bloedluizen zien rondlopen in het hok. Ze krijgen honger omdat ze niet meer bij de kippen terecht kunnen en gaan ook overdag op zoek naar eten. Dit is prima! De kippen eten de rondrennende luizen dan op en helpen zo mee aan de bestrijding. Met Finecto+ Oral bestrijd je dus de volwassen bloedluizen.
Stap 3: Hok schoonmaken
Spuit het kippenhok uit met veel water, liefst met een hogedrukspuit. Hiermee spoel je veel eitjes weg die in de kieren en naden zitten.
Stap 4: Hok insprayen en zitstok onbereikbaar maken
Nadat het hok goed gedroogd is, kan je het inspuiten met Finecto+ Protect. Gebruik de spray op de zitstok, alle naden en kieren en op de weg van deze kieren en naden naar de zitstok. Herhaal dit iedere twee weken. De spray werkt als een soort ‘schuurpapierlaagje’. Jonge luizen die hier overheen lopen schuren hun buik open en drogen uit. Volwassen bloedluizen hebben geen last van dit laagje. Daarom is het belangrijk om de stappen 2, 3 en 4 te combineren.
Stap 5: Weerstand kippen verhogen
De weerstand van je kippen is ook belangrijk. Maak een zandbad met fijn zand voor de kippen, waar ze in kunnen badderen. Het zand tussen de veren zorgt voor een natuurlijke afweer. Doe daarnaast
Finendo+ Cox & Worm door het voer. Dit verhoogt de weerstand van binnenuit en werkt tegen darmparasieten.
Conclusie: Kies bij bloedluis voor een totaalaanpak
Helaas is bloedluis niet met slechts één maatregel te bestrijden. Als niet alle bloedluizen of alle levensstadia worden bereikt, komt het probleem weer terug. Daarom adviseren wij altijd een stappenplan zoals hierboven. Daarnaast helpt het ook om een zandbad te maken voor kippen. Het zand tussen de veren werkt afwerend voor bloedluis. De eitjes van de bloedluis kunnen overwinteren en een jaar later nog uitkomen. Je behandeling is dus pas echt klaar wanneer het laatste eitje is uitgekomen!
Kalkpootmijt
Symptomen bij kalkpoten
- Kippen hebben jeuk
- Dikke opgezette poten
- Schubben op de poten gaan uit elkaar staan
- Grijsachtig vuil tussen de schubben
- Bloed op de poten
De oorzaak van kalkpoten is kalkpootmijt. Deze mijt kan je bijna niet zien, zo klein is deze parasiet. Hij graaft zich in tussen de schubben in de poten. De kalkpootmijt kan gemakkelijk overgedragen worden naar andere kippen doormiddel van de zitstok of he strooisel. Het is niet overdraagbaar naar mensen of andere dieren (behalve gevolgelte). Net zoals bloedluizen houden deze mijten van een vochtige en warme omgeving.
Kalkpoten voorkomen
Kalkpoten zijn nagenoeg niet te voorkomen doordat je ze niet met het blote oog kunt zien. Pas als je het aan de poten gaat zien ben je eigenlijk al te laat met de behandeling. Omdat de kalkpootmijt van een vochtige omgeving houdt is het aan te raden
om het hok elke 14 dagen schoon te maken en goed droog te houden. Hebben je kippen toch opgezette poten en schubben die uit elkaar staan? Begin dan zo snel mogelijk met de behandeling.
Stappenplan behandeling kalkpoten kippen:
Omdat de kalkpootmijt zich in de schubben van de poten graaft is het belangrijk om de kip zelf te behandelen. Kalkpootmijten vestigen zich niet in de omgeving van de kip, puur in de schubben van de poten. Zie hieronder het stappenplan om de kalkpootmijt de behandelen:
1. Voer gedurende 21 dagen Finecto+ Oral aan de kippen. Hierdoor willen de mijten niet meer bloedzuigen en gaan ze van de kippen af. Spuit daarnaast Finecto+ Protect op de poten van de kip. Dit heeft een uitdrogende werking.
2. Finecto neemt de oorzaak weg van de kalkpoten, namelijk de mijten. Echter is Finecto geen verzorgingsmiddel voor de poten. Smeer om de 7 dagen de poten daarom in met vaseline of uierzalf. Spuit daar wel een laagje Finecto+ Protect over voor de uitdrogende werking.
3. Door Finecto+ Oral te voeren gaan de mijten uit de schubben in het hok op zoek naar ander voedsel. Daarom is het belangrijk dat het hok goed schoongemaakt wordt. Zorg ervoor dat het hok goed droogt na de schoonmaak.
4. Spuit het hok met Finecto+ Protect in als het hok opgedroogd is.
Veerluis
Naast de bloedluis is veerluis een veelvoorkomende ectoparasiet bij kippen. Het grote verschil is dat de veerluis zich voedt met de eiwitten die in de veren van kippen zitten. Ze zuigen dus geen bloed. Daarnaast zijn ze in tegenstelling tot de bloedluis gemakkelijker te zien met het blote oog. Veerluis gaat namelijk niet van de kip af en is daardoor ook overdag zichtbaar, in de veren. Lees op deze pagina alles over veerluizen bij kippen.
Symptomen veerluis kippen
Veerluis is moeilijk te herkennen wanneer er nog maar weinig zitten. Het duurt even voordat de kippen symptomen gaan vertonen. Maar toch zijn er een aantal symtomen waaraan je kunt zien dat kippen eventueel veerluis hebben. Zo gaan ze zichzelf met de snavel tussen de veren krabben. Ook gaan de kippen met het hoofd schudden. Allemaal symptomen van jeuk en irritatie. Echter kan het schudden van het hoofd ook een symptoom zijn van gaapworm. Hoe langer de veerluis ongemerkt zijn gang kan gaan, hoe groter de symptomen zijn. Op een gegeven moment gaan de veren namelijk uitvallen en zullen de kippen kale plekken krijgen. Voornamelijk rond de cloaca. Veerluis lijkt op geschilferde stukjes tussen de veren. Wat kan je zien aan kippen met veerluis:
- Kippen hebben duidelijk jeuk
- Ze steken vaker hun snavel tussen de veren
- Veeruitval
- Geschilferde stukjes huid tussen de veren
-
Hoe komt veerluis op de kippen?
Besmetting van veerluis geschiedt meestal doordat er nieuwe met veerluis besmette kippen worden gekocht. Daarnaast kunnen veerluizen ook door wilde vogels worden overgebracht. Zo lopen veel kippen vrij in de tuin rond en de luizen kunnen zo via vogels overgebracht worden.
Veerluis zelf constateren
De veerluis is met het blote oog te zien. Door de veren bij de cloaca terug te strijken kunt u de bruine diertjes zien. Het zijn kleine bruinachtige luizen tussen en op de veren. Zeker bij lichtgekleurde kippen zijn ze goed tussen de veren te zien. Ze leggen pakketjes eieren aan de voet van de veerschachten. Deze pakketjes zien eruit als een grijzige kalklaagje onderaan de veren.


Veerluis behandelen
Aangezien veerluis tussen de veren zit is het moeilijk om alle veerluizen met een uitwendig product te bereiken. Daarom raden wij een product aan die van binnenuit werkt, via het voer. Veerluizen zijn gemakkelijk overdraagbaar en daarom is het belangrijk om alle kippen te behandelen. Ook de kippen die niet besmet lijken met veerluizen. Veerluizen gaan niet uit zichzelf weg, daarom is behandeling noodzakelijk.
Bekijk hieronder het stappenplan:
- Meng zo snel mogelijk Finecto+ Oral door het voer
- Combineer dit met een uitwendig product
- Maak een zandbad voor de kippen. Het zand tussen de veren werkt afwerend.
Optimaliseer de weerstand van de kippen met Finendo+ Cox & Worm
Wormen bij kippen
Wormen bij kippen is een veelvoorkomend probleem welke vaak pas te laat wordt ontdekt. De wormen zie je namelijk niet met het blote oog in de ontlasting van kippen. Alleen een mestonderzoek bij de dierenarts kan uitsluitsel geven of kippen een worminfectie hebben of niet.
Hoe komen kippen aan wormen
Een worminfectie wordt meestal veroorzaakt door contact met besmette ontlasting van wilde vogels of nieuw gekochte kippen. Als er besmette ontlasting van wilde vogels in de buurt van uw kippen komt, dan kan deze ontlasting door insecten zoals kevers en slakken opgegeten worden. Kippen eten graag insecten en kunnen via deze insecten wormeneitjes binnen krijgen. Zo ontstaat een worminfectie bij kippen ontstaan.
Symptomen wormen bij kippen
Wormen komen het hele jaar voor bij vogels en kippen. Echter is de kans op wormen in de zomermaanden het grootst. Dit komt doordat de eitjes en larven sneller groeien bij warm en vochtig weer. Wormen zijn eenvoudig te herkennen bij een mestonderzoek van een dierenarts. Daarnaast zijn er een aantal symptomen waaraan je kunt herkennen of je kippen wormen hebben. Wacht niet te lang met behandelen als deze symptomen zichtbaar worden:
- Kippen worden dunner en vermageren
- Bloederige diarree
- Bleke en/of droge kammen
- Bol zittende kippen
- Kippen kunnen minder actief zijn
- Kippen leggen geen eieren meer

Hieronder vindt u een lijst van dingen die u best niet aan uw kippen voert
-
- Planten die behoren tot de nachtschadefamilie - Planten die tot de nachtschadefamilie behoren zijn bijvoorbeeld de aardappel, tomaat en aubergine. De Latijnse naam voor de nachtschadefamilie is Solanaceae omdat de leden van deze familie solanine bevatten. Dit is giftig voor kippen. Het solaninegehalte neemt af wanneer de plant wordt gekookt. Het is daarom over het algemeen wel veilig om gekookte aardappelen of tomaten aan uw kippen te geven. Maar als u twijfelt is het beter deze planten niet aan uw kippen te voeren.
-
- Uien - Wanneer u uien in grote hoeveelheden aan uw kippen voert kan dit bloedarmoede of geelzucht veroorzaken en in sommige gevallen zelfs dodelijk zijn. Uien bevatten thiosulfaat en dit vernietigt rode bloedcellen.
-
- Avocado’s - Avocado’s bevatten persine, wat in verband wordt gebracht met myocardiale necrose waarbij het hartspierweefsel afsterft.
-
- Appelpitten - De pitjes van appels bevatten cyanine en kunnen daarom dodelijk zijn voor uw kippen. De rest van de appel is onschadelijk.
-
- Citrusvruchten - Citrusvruchten zijn niet dodelijk voor uw kippen maar kunnen wel zorgen voor een daling van de eierproductie. Voer daarom met mate.
-
- Gedroogde, rauwe bonen - Ongekookte bonen bevatten hemagglutinin. Dit kan giftig zijn voor uw kippen. Gekookte bonen zijn onschadelijk.
-
- Chocolade en zoete dingen - Chocolade bevat het giftige methylxanthines theobromine. En net zoals teveel suiker slecht is voor mensen, kan het ook bij kippen zorgen voor overgewicht en een daling van de eierproductie.
-
- Zout voedsel - Kippen kunnen een zoutvergiftiging krijgen omdat ze van nature niet veel zout binnenkrijgen.
- Beschimmeld voedsel - Voor uw kippen nooit beschimmeld voedsel. Dit kan ze ziek maken en zelfs de dood tot gevolg hebben. U kunt gerust oud brood en groente aan uw kippen geven zolang het maar niet beschimmeld is.
Geef uw kippen in beperkte mate lekkernijen zoals brood, müsli en pasta. Deze producten bevatten weinig voedingsstoffen en kunnen voor overgewicht zorgen. Omdat melkproducten en teveel ijsbergsla diaree kunnen veroorzaken dienen ook deze producten met mate te worden gevoerd.
Giftige tuinplanten
Er zijn veel tuinplanten die giftig zijn voor uw kippen. Uw kippen vinden deze planten niet lekker en zullen ze normaal gezien dan ook met rust laten. Toch kan het een goed idee zijn om ervoor te zorgen dat uw kippen niet bij deze planten kunnen komen. Hieronder vindt u een lijst met tuinplanten die giftig zijn voor kippen.
- Sanguinaria
- Adelaarsvaren
- Heggenrank
- Tweehuizige amarant
- Wonderboom
- Stekelnoot
- Krulzuring
- Ridderspoor
- Varen
- Vingerhoedskruid
- Hondsdraf
- Scheerling
- Paardenkastanje
- Mierik
- Hyacint
- Hortensia
- Klimop
- Goudenregen (zaad)
- Lantana
- lelietje-van-dalen
- Oleander
- Nachtschade
- Rododendron
- Sint-Janskruid
- Tulp
- Cicuta
- Taxus
Kippen in de rui
Wat als kippen hun pluimen verliezen? Het najaar is aangebroken en plotseling verliezen de kippen hun veren en ligt het hele kippenhok er vol mee; de ruiperiode is aangebroken. Tijdens de rui verliezen de kippen hun versleten veren en ruilen ze deze in voor een nieuw, gezond verendek zodat ze de koude wintermaanden beter aan kunnen. Ook ander pluimvee en wilde vogels gaan tijdens deze periode in de rui. Een eiwitrijke kippensnack helpt ze er doorheen te komen!
Kip verliest opeens veren
Wanneer een kip veren verliest ziet dit er heftig uit, het is dan ook een logische aanname dat de kip ziek lijkt of dat er wat anders aan de hand is. Gebeurt dit in het najaar, dan is hoogstwaarschijnlijk de rui aangebroken. Tijdens de rui verliezen vogels hun veren en zien ze er kalig en wat ‘slonzig’ uit. Je kunt dit duidelijk herkennen aan een kippenhok vol met veren. Het ruiproces duurt gemiddeld tussen de 4 en 8 weken, maar het kan ook langer duren en dat geval doe je er goed aan om de kippen te helpen. Kippen kunnen ook plotseling hun veren verliezen ten gevolge van stress, gebrek aan water.
Wat voor invloed heeft de rui bij kippen?
Kippen in de rui hebben minder energie en zijn zwakker. Het lichaam is hard bezig met het eruit werken van de versleten veren en hiervoor nieuwe, gezonde veren terug te laten groeien. Het nieuwe verendek beschermt de kippen tijdens de koude wintermaanden. Het ruiproces is intensief en dit zie je terug in het gedrag van de kippen.
Het gedrag van kippen in de rui
Naast dat de kippen veren verliezen en er hierdoor wat kaal uitzien, zijn ze minder actief en leggen ze vaak ook geen eieren meer. De kippen zien er wat bleker en dunner uit en kakelen een stuk minder. Ook is de rangorde even weg in het kippenhok, dit komt omdat kippen dalen in rangorde als ze in de rui zijn. Na de rui zal er dus weer een nieuwe rangorde bepaald worden. Meestal wordt deze hetzelfde als voorheen.
De volgorde van het ruiproces
Pluimvee ruien vaak in een vaste volgorde. Als eerste worden de donsveren vervangen, daarna worden er nieuwe nek- en halsveren gemaakt, gevolgd met de borstveren. Nadat dit gebeurd is, worden de buikveren en de veren op de vleugels vervangen (soms tijdens). Vooral op de vleugels gebeurt het evenredig, zodat de kip in balans blijft als deze probeert te fladderen. Maar het komt ook zeker weleens voor dat de kip helemaal zijn veren verliest. In dit geval zal de kip meestal moeite hebben met de rui.
Is een kip in de rui ziek?
Een kip in de rui is niet ziek, maar ze is wel iets vatbaarder voor ziektes. Doordat het verliezen van de veren bij kippen veel energie kost, kan het lichaam minder goed schadelijke bacteriën bestrijden. De weerstand is lager en met een beetje pech kunnen de kippen ziek worden. Vitamines bijvoeren is een echte aanvulling tijdens deze periode. Zolang de kippen goed eten en drinken en een mooie ontlasting hebben, is er niks aan de hand. Mochten de kippen in de rui zijn maar je ziet geen veren? Dan hebben de kippen hun eigen veren opgegeten omdat er iets mis is. Dit kan een eiwit tekort zijn. Eiwitrijk voedsel zoals gedroogde insecten kunnen in die behoefte voorzien.
Kippen oppakken tijdens de rui
Het laten aangroeien van nieuwe veren kan soms pijnlijk zijn voor de kippen. Het oppakken of aaien van de kippen tijdens de rui is daarom niet altijd wenselijk voor de kip.
Wanneer gaan de kippen in de rui?
Kippen gaan meerdere keren in de rui. Als kuiken van 6-8 dagen verliezen ze hun dons voor de eerste veren. In de 8ste tot 12de week worden de babyveren voor volwassen veren ingewisseld. In deze ruiperiode krijgen de hanen hun kenmerkende veren en kun je de hennen en hanen goed uit elkaar halen. Daarna gaan ze nog een keer in de rui rond de 17e week, dit is de periode dat de hennen hun eerste eitjes gaan leggen. Rond hun 18de maand gaan ze elk jaar ongeveer aan het einde van de zomer in de rui, tussen de maanden augustus en november.